Trong bối cảnh các rào cản thương mại ngày càng gia tăng, đặc biệt là việc Hoa Kỳ áp mức thuế nhập khẩu lên đến 46% đối với nhiều mặt hàng của Việt Nam, trong đó có gỗ và nội thất, việc tìm kiếm thị trường thay thế và mở rộng thị trường xuất khẩu trở thành yếu tố then chốt.

Tổng quan tình hình và nhu cầu đa dạng hóa

Thị trường Mỹ hiện chiếm hơn 55% kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt 8,8 tỷ USD trong năm 2024 cho thấy tầm quan trọng của thị trường này. Tuy nhiên, nguy cơ từ việc áp thuế cao, kiểm soát trung chuyển và các yếu tố phòng vệ thương mại buộc doanh nghiệp Việt Nam phải tính đến việc giảm phụ thuộc, tăng cường tiếp cận thị trường mới.

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST), để hệ thống doanh nghiệp duy trì đà tăng trưởng bền vững và với mục tiêu 18 tỷ USD xuất khẩu năm 2025, các doanh nghiệp Việt Nam cần tích cực khai thác những thị trường phi truyền thống để giữ tốc độ tăng trưởng và giảm rủi ro.

Tiềm năng từ những thị trường mới

Trung Đông, Ấn Độ, châu Phi, Nam Mỹ, Đông Âu và Bắc Âu là những khu vực đang tăng trưởng nhanh về nhu cầu nội thất, gỗ xây dựng và sản phẩm chế biến sâu. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc để chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt khi các FTA như CPTPP, EVFTA hay đang đàm phán mới với UAE, Ấn Độ mang lại nhiều lợi thế về thuế quan.

Trung Đông ghi nhận nhu cầu cao về nội thất cao cấp cho khách sạn và khu nghỉ dưỡng; UAE và Qatar đều là những đối tác tiềm năng với nhu cầu đặc thù về sản phẩm nội thất ngoài trời và gỗ chế biến sau. Doanh nghiệp Việt Nam có thể tăng cường tham gia Index Dubai, hợp tác với nhà phân phối khu vực Trung Đông, đầu tư chứng chỉ FSC/PEFC để tăng độ tin cậy.

Ấn Độ đang trở thành thị trường đáng chú ý nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh về nhu cầu nội thất gia đình và văn phòng. Kênh bán hàng trực tuyến như Amazon India, Flipkart đang mang lại doanh thu ấn tượng cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt với các sản phẩm gọn gàng, tiết kiệm diện tích. Ngoài ra, đàm phán FTA Việt Nam – Ấn Độ đang mở ra cơ hội giảm thuế nhập khẩu từ 10% xuống 5%.

Châu Phi, dù đang đối mặt với nhiều thách thức về logistics và chi phí vận chuyển, lại sở hữu nhu cầu đối với nội thất giá rẻ và gỗ xây dựng. Tham gia Africa Furniture Expo, tối ưu hóa chi phí vận chuyển qua hợp tác với Maersk là những điểm đáng chú ý.

Nam Mỹ và Đông Âu – Bắc Âu cũng đang trở thành đích đến mới nhờ xu hướng chuyển đổi chuỗi cung ứng. Hơn nữa, Quy định chống phá rừng EUDR và các yêu cầu truy xuất nguồn gốc đạt chuẩn FSC, PEFC đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư nghiêm tốc vào công nghệ.

Giải pháp đồng bộ: Kết hợp giữa nhà nước - hiệp hội - doanh nghiệp

Xúc tiến thương mại được đẩy mạnh qua các sự kiện như SFS Vietnam 2024, VietnamWood 2025, và hội thảo tại UAE, Ấn Độ, Brazil. Doanh nghiệp cũng tăng cường hiện diện trên Alibaba, Amazon Global Selling.

Chuyển đổi số, tối ưu chuỗi cung ứng qua ERP, AI giúp giảm tỷ lệ lỗi, đáp ứng chuẩn mực cao từ các thị trường khó tính.

FTA là đòn bẩy chiến lược với EVFTA, CPTPP và đàm phán với UAE, Ấn Độ. Việc tận dụng thuế suất đặc định giúp Việt Nam tăng cạnh tranh với Malaysia, Indonesia.

Chứng chỉ xanh và sản phẩm thân thiện môi trường giúp doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Ngành gỗ và nội thất Việt Nam đang đứng trước giai đoạn chuyển mình quan trọng. Việc đa dạng hóa thị trường, tối ưu hoá chuỗi cung ứng, và đầu tư bền vững là các yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp giảm phụ thuộc và tăng sức đề kháng trước biến động.

Sự định hướng và hỗ trợ từ nhà nước, cùng sự phấn đấu của doanh nghiệp sẽ tạo nền tảng đồng bộ để Việt Nam không chỉ vượt qua được thời điểm khó khăn mà còn tạo ra những bức phá mới trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.

Thách thức khi mở rộng thị trường mới

Mặc dù tiềm năng là rất lớn, song quá trình mở rộng thị trường cũng đặt ra nhiều thách thức cần được nhận diện và giải quyết:

Cạnh tranh ngày càng gay gắt: Các đối thủ như Malaysia, Indonesia, và Thái Lan đang tích cực khai thác các thị trường mới như châu Phi và Nam Mỹ, đồng thời tận dụng hiệu quả các FTA đã có hiệu lực.

Chi phí logistics tăng cao: Biến động địa chính trị, đặc biệt là xung đột tại khu vực Biển Đỏ, đã khiến chi phí vận tải biển tăng từ 30–40%. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới giá thành sản phẩm và biên lợi nhuận của doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu đến các thị trường như EU, Trung Đông, . . .

Rào cản kỹ thuật và quy định: Các thị trường như EU và Bắc Âu có yêu cầu rất cao về nguồn gốc gỗ, tiêu chuẩn môi trường và truy xuất minh bạch (ví dụ EUDR). Trong khi đó, Ấn Độ cũng đang dần áp dụng các tiêu chuẩn xanh mới đối với nội thất, buộc doanh nghiệp phải đầu tư nghiêm túc vào chứng chỉ và công nghệ quản lý.

Thiếu thông tin thị trường và đối tác bản địa: Đa phần các doanh nghiệp vừa và nhỏ – chiếm khoảng 70% tổng số doanh nghiệp ngành gỗ – còn thiếu dữ liệu về hành vi tiêu dùng, mạng lưới phân phối và các kênh kết nối kinh doanh tại các thị trường mới như Nigeria, Brazil hay Ba Lan.

Dự báo và kiến nghị

Trong năm 2025, nhóm các thị trường mới nổi như Ấn Độ, Trung Đông và Đông Âu có thể đóng góp từ 15% đến 20% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ, qua đó từng bước giảm tỷ trọng phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ xuống dưới 50%. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để nâng cao tính ổn định và khả năng phát triển của toàn ngành.

Đối với doanh nghiệp:

Cần chủ động nghiên cứu thị trường, đầu tư vào thiết kế sản phẩm phù hợp với thị hiếu địa phương (ví dụ: nội thất mang nét văn hóa truyền thống cho Ấn Độ, sản phẩm module hóa và thân thiện với môi trường cho Bắc Âu). Tăng cường sự hiện diện trên các nền tảng thương mại điện tử, đồng thời thiết lập mạng lưới phân phối hiệu quả thông qua đối tác bản địa.

Đối với Chính phủ:

Tiếp tục đẩy nhanh quá trình đàm phán các hiệp định thương mại song phương với các nước như UAE, Ấn Độ, Nam Phi và Brazil. Bên cạnh đó, cần mở rộng hệ thống trung tâm xúc tiến thương mại tại các khu vực trọng điểm, đồng thời hỗ trợ chi phí chứng chỉ quốc tế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đối với các hiệp hội ngành:

Đóng vai trò cầu nối thông tin, cung cấp dữ liệu thị trường, tổ chức các hội thảo chuyên đề để chia sẻ kinh nghiệm từ những quốc gia xuất khẩu thành công như Trung Quốc, Malaysia. Tăng cường hoạt động đào tạo về tiêu chuẩn kỹ thuật, chứng chỉ xanh và quy định nhập khẩu của các thị trường mục tiêu.

VIFA ASEAN 2025: Nền tảng kết nối và mở rộng thị trường chiến lược cho ngành nội thất và thủ công mỹ nghệ

Trong bối cảnh ngành gỗ và nội thất Việt Nam đang nỗ lực chuyển dịch để thích ứng với các biến động thương mại toàn cầu, Hội chợ VIFA ASEAN 2025 mang đến một nền tảng xúc tiến thương mại quan trọng, đóng vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và các thị trường xuất khẩu tiềm năng tại khu vực Đông Nam Á và quốc tế.

Diễn ra từ 26 đến 29 tháng 8 năm 2025 tại TP. Hồ Chí Minh, VIFA ASEAN 2025 không chỉ là sự kiện trưng bày sản phẩm, mà còn là không gian chiến lược dài hạn của các doanh nghiệp:

  • Mở rộng thị trường đến các khu vực phi truyền thống, giảm phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ – nơi đang áp mức thuế lên đến 46% đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là gỗ và nội thất.
  • Tạo thêm kênh tiếp thị và phân phối sản phẩm, tăng khả năng tiếp cận với khách hàng khu vực và quốc tế như các nhà bán lẻ, nhà phân phối, nhà đầu tư và nhà thầu xây dựng.
  • Đa dạng hóa tệp khách hàng và hướng tới các lĩnh vực tiềm năng như dự án bất động sản, công trình xây dựng, kiến trúc và thiết kế nội thất – những lĩnh vực đang mở rộng nhu cầu tại nhiều quốc gia trong khu vực.
  • Tham gia chuỗi hội thảo chuyên ngành với sự góp mặt của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, thiết kế và chuỗi cung ứng, để cùng trao đổi, đề xuất các giải pháp thích ứng với bối cảnh thương mại nhiều thay đổi hiện nay.

Hội chợ VIFA ASEAN 2025 được tổ chức bởi Công ty Cổ phần Thủ công Mỹ nghệ Gỗ Liên Minh, VCCI và ABM với định hướng đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực xuất khẩu, gia tăng cơ hội hợp tác và xây dựng thương hiệu Hội chợ quốc tế của khu vực Asean.

Thông tin đăng ký và liên hệ tham gia trưng bày tại hội chợ:

VIFA ASEAN 2025 – Gathering All Best Southeast Asia Furniture
Lien Minh Company
📞 Phone: +84 79 999 7657
Tel: +84 28 7306 7887
📩 Email: info@hawacorp.com.vn
🌐 Website: vifaasean.com

Invitation VIFA ASEAN 2025-a